23 marca świętujemy Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, święto ustanowione w 2007 r. przez polski Sejm i węgierski parlament. To okazja do przypomnienia wielowiekowych więzi między narodami, od wspólnych walk o wolność po współczesną współpracę polityczną i kulturową.
Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej – Historia Święta i Jego Znaczenie
Święto powstało z inicjatywy prezydentów Lecha Kaczyńskiego i László Sólyoma, a jego data – 23 marca – nawiązuje do historycznych wydarzeń, takich jak wspólne walki o niepodległość w XIX w. Uchwały parlamentów obu krajów podkreślają „wspólne losy, bohaterów i wrogów” jako fundament przyjaźni.
Kluczowe momenty w historii relacji:
- XVI w.: Panowanie Stefana Batorego, węgierskiego króla Polski, uznawanego za jednego z najwybitniejszych władców Rzeczypospolitej.
- 1848–1849: Udział generała Józefa Bema w węgierskiej rewolucji, który został głównodowodzącym armii węgierskiej.
- 1956: Masowe poparcie Polaków dla powstania antykomunistycznego w Budapeszcie.
Obchody i Symbole Przyjaźni
Co roku miasta Polski i Węgier naprzemiennie organizują uroczystości z udziałem głów państw. W 2025 r. głównym miejscem obchodów stało się Kaposzwar, gdzie prezydenci Andrzej Duda i Tamás Sulyok podkreślili „historyczną więź” i współpracę w zakresie bezpieczeństwa.
Przykłady inicjatyw:
- Wystawy i koncerty: W Kielcach w 2023 r. odbyła się gala z udziałem baletu „Książę drewniany” Béli Bartóka oraz wystawa „Na Wiśle i Dunaju”.
- Tablice pamiątkowe: W Veszprém odsłonięto tablicę upamiętniającą Henryka Sławika i Józefa Antalla, bohaterów ratujących Żydów podczas II wojny światowej.
- Turnieje sportowe: Młodzieżowe drużyny ręczne rywalizują w Turnieju Przyjaźni.
Współczesna Współpraca
Przyjaźń polsko-węgierska nie ogranicza się do historycznych gestów. Współpraca obejmuje:
- Naukę i kulturę: Projekty badawcze, takie jak Platforma Polsko-Węgierska, oraz wymiana artystyczna.
- Bezpieczeństwo: Wspólne stanowisko w sprawie zwiększenia wydatków na obronność do 3% PKB w NATO.
- Edukację: Nagrody dla młodzieży badającej historię relacji obu krajów
Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej to nie tylko święto historyczne, ale też symbol trwałej solidarności w zmieniającej się Europie. Od Stefana Batorego po współczesne inicjatywy naukowe, więź między narodami pozostaje żywa i inspirująca.
